TẦM SOÁT UNG THƯ CỔ TỬ CUNG HIỆN NAY
Thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) mỗi năm thế giới hiện có trên 500.000 ca mắc mới ung thư cổ tử cung, trong đó có khoảng 250.000 ca tử vong. Tại Việt Nam, trung bình mỗi ngày có khoảng 14 ca mắc mới, trong đó khoảng 7 ca tử vong.
Bác sĩ Lê Quang Thanh, Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ (TP. Hồ Chí MInh) cho biết các nghiên cứu chỉ ra rằng đến 99,7% nguyên nhân gây ra bệnh ung thư cổ tử cung là do virus HPV. Trong đó hai chủng 16 và 18 là thủ phạm gây ra khoảng 70% trường hợp ung thư cổ tử cung. Khoảng 80% phụ nữ có nguy cơ nhiễm virus HPV ít nhất một lần trong đời, tỷ lệ nhiễm cao nhất xảy ra ở độ tuổi 20-30, có thể lên đến 20-25%.
Tại Việt Nam vắc xin ngừa virus HPV đã được Bộ Y tế cấp phép sử dụng vào năm 2008. Đến nay đã có hơn một triệu liều vắc xin được sử dụng trong 10 năm qua. Vắc xin ngừa virus HPV được khuyến cáo tiêm cho phụ nữ độ tuổi 9 - 26, tốt nhất là 11 đến 12 tuổi, bất kể đã có quan hệ tình dục hay chưa. Vắc xin đạt hiệu quả cao nhất khi tiêm ngừa trước lần quan hệ tình dục đầu tiên. Nếu không thuộc điều kiện trên thì tầm soát định kỳ để phát hiện sớm ung thư qua các xét nghiệm thích hợp và khi phát hiện tổn thương tiền ung thư thì được điều trị kịp thời và đem lại hiệu quả thiết thực.
* Đối tượng được tầm soát: Phụ nữ ≥ 21 tuổi, đã có quan hệ tình dục và mong muốn được tầm soát ung thư cổ tử cung.
* Các phương pháp tầm soát:
-Tế bào học. (1)
-Xét nghệm HPV. (2)
-Quan sát cổ tử cung. (3)
+ VIA: Quan sát cổ tử cung với acid acetic.
+ VILI: Quan sát cổ tử cung với Lugol.
* Dự phòng ung thư cổ tư cung: Có 3 cấp.
- Dự phòng cấp 1: Bao gồm các biện pháp truyền thông, giáo dục sức khỏe nhằm giảm lối sống tình dục có nguy cơ cao, quan hệ tình dục an toàn, tiêm vắc xin phòng nhiễm HPV (4), tránh hoặc làm giảm yếu tố nguy cơ khác như: Lập gia đình sớm, có con sớm, hút thuốc lá (kể cả chủ động và thụ động).
- Dự phòng cấp 2: Bao gồm sàng lọc phát hiện các tổn thương tăng sản nội mạc biểu mô cổ tử cung và xử lí phù hợp (giống như các phương pháp tầm soát). Sau khi phát hiện và chuẩn đoán có thể điều trị tiền ung thư bằng một trong các phương pháp sau:
+ Các phương pháp cắt bỏ: Khoét chóp bằng dao, dao điện, Laser, LEEP.
+ Các phương pháp phá hủy: Áp lạnh, đốt điện, hóa hơi bằng Laser.
- Dự phòng cấp 3: Bao gồm phát hiện các trường hợp ung thư xâm lấn ở giai đoạn sớm và điều trị tại các cơ sở có điều kiện.
* Tại tỉnh Bạc Liêu các phương pháp tầm soát và dự phòng đã được bảo phủ toàn tỉnh Bạc Liêu. Tuy nhiên, chương trình này cần phân theo tuyến:
- Tuyến tỉnh: Thực hiện đầy đủ các phương pháp tầm soát và dự phòng.
- Tuyến huyện: Thực hiện các phương pháp tầm soát (1), (2), (3) và dự phòng (4).
- Tuyến xã/phường: Thực hiện các phương pháp tầm soát (3) và dự phòng (4).
Các nội dung cần tư vấn cho phụ nữ bao gồm:
- Thực hiện tốt vệ sinh phụ nữ.
- Không quan hệ tình dục quá sớm, không có nhiều bạn tình, sinh ít con.
- Tiêm vắc xin HPV cho phụ nữ độ tuổi 9 - 26 tuổi theo đúng liệu trình.
- Thực hiện các xét nghiệm sàng lọc: Tế bào cổ tử cung/test quan sát cổ tử cung mỗi 2 năm/ lần hoặc xét nghiệm HPV mỗi 5 năm/lần.
- Đến khám tại cơ sở chuyên khoa khi có dấu hiệu bất thường như: Ra máu sau giao hợp, khí hư bất thường./.
BS Nguyễn Thúy Hạnh - Khoa SKSS
